સાવિત્રી

આવ્યો ઉત્તર પ્રચ્છન્ન એની પ્રસ્તુત ખોજનો.

મનોવકાશની દૂર ઝબકારા મારતી પૃષ્ટભૂમિમાં

આભાવંતું મુખ દ્વાર દૃષ્ટ આવ્યું દીપતા દરના સમુ;

એકાન્ત-દ્વારના જેવું લાગતું એ લીન આનંદચિંતને,

છૂપો આશ્રય, ને નાસી જવા કેરો માર્ગ નિગૂઢતામહીં.

અસંતુષ્ટ સપાટીના જગથી દૂર એ હતું, 

હૈયે અજ્ઞાતના દોડી જઈને એ પ્રવેશતું,

હતું એ કૂપ યા  કોઈ બોગદા શું પ્રભુનાં ગહનોતણા.

અરૂપાશબ્દ આત્માના ઘણાક સ્તરમાં થઇ

અંતિમ ગહને વિશ્વ-હૈયા કેરા પહોંચવા

ગૂઢ ઘરેડ આશાની હોય તેમ નીચે નિમગ્ન એ થયું;

ને એ હૈયા થકી આવ્યો ઊછળીને સાદ નિ:શબ્દતાભર્યો,

હજી અગમ્ય એવા કો મનને અનુરોધતો

ભાવાવેશી કો અદૃષ્ટ ઈચ્છાને અભિવ્યંજતો.

જાણે કે હોય ના સંજ્ઞા કરી બોલાવનાર કો

આંગળી ગુપ્તતા કેરી લંબાવેલી શુદ્ધ સ્ફટિક વાયુમાં,

નિર્દેશ આપતી એને પાસેના કો ગુપ્ત ઊંડાણમાંહ્યથી,

જાણે કે વિશ્વના ઊંડા આત્મામાંથી સંદેશો કોક હોય ના,

ધ્યાનમગ્ન મુદા કેરા પ્યાલામાંથી વહીને બ્હાર આવતા

સંતાતા હર્ષની જાણે હોય ના પૂર્વસૂચના,

તેમ મૂક અને સ્પંદમાન એક મહાનંદ પ્રકાશનો

ને ભાવોત્કટતા સાથે મૃદુતા કો ગુલાબી એક અગ્નિની

મન મધ્યે પ્રવેશ્યાં ત્યાં ચૂપચાપ આવતાં ને ઝભૂકતાં.

ખેંચતો હોય કો જેમ નિજ લુપ્ત આધ્યાત્મિક ગૃહ પ્રતિ

વાટ જોતા વ્હાલ કેરી હવે લ્હેતો સમીપતા,

નિસ્તેજતા ભર્યા કંપમાન સંચાર-માર્ગમાં

પીછો લેતાં અહોરાત્ર થકી એને લઇ હૈયે દબાવતા,

તેમ અશ્વપતિ યાત્રા કરતો 'તો

દોરાયેલા નિગૂઢા એક નાદથી.

મર્મરધ્વનિ એકાકી ને બહુ સ્વરનો બન્યો,

ને વારાફરતી પોતે સર્વસ્વરસ્વરૂપતા

ધારતો 'તો તે છતાંયે એકનો એક એ હતો.

અદૃષ્ટપૂર્વ આનંદે લઇ જાતો સાદ એક છુપાયલો

બોલાવતો ચિર-જ્ઞાત પ્રેમીના કંઠસૂરથી,

યાદ જેને નથી એવા મનને એ નનામો લાગતો હતો,

હૈયું રસળતું 'તું જે તેને પાછું જતો દોરી પ્રહર્ષણે.

સાદ અમર એ બંદી કર્ણને પકડી જતો,

પછી સત્તાશીલ એની

ગૂઢતાને કરી ઓછી જપ જેવો બની જઈ

ચકરાતો ચૈત્યની આસપાસ એ.

અટૂલી બંસરી કેરી ઝંખનાના જેવો એ લાગતો હતો,

ભટકયા કરતો 'તો એ સ્મૃતિ કેરે તટે તટે,

તર્ષતા હર્ષનાં અશ્રુ આંખોમાં ભરતો હતો.

તમરાંનો સાહસી ને તીવ્ર એક્તાનતાએ ભર્યો સ્વર

ચંદ્રહીણી રાત્રિ કેરી ચૂપકીને આંકતો તીક્ષ્ણ સૂરથી,

ને નિગૂઢા નીંદની નાડની પરે

ઉદાત્ત આગ્રહી જાદૂભર્યું વાધ જગાડંતું વગાડતો.

રૂપારણક શું હાસ્ય નૂપુરી ઘૂઘરીતણું

એકાંત ઉરના માર્ગો પર ચાલી રહ્યું હતું :

સદાનું એક નૈર્જન્ય એના નૃત્યે દિલાસો પામતું હતું:

ડુસકાં ભરતું એક આવ્યું જૂનું માધુર્ય વીસરાયલું.

યા કોઈ કોઈ વારે તો શ્રવણે પડતા હતા

લાંબા કો કારવાં કેરી ગતિ સાથે ચાલતા ઘંટડી-રવો,

યા તો સ્તવન કો એક સુવિશાળ અરણ્યનું,

ગંભીર ઘંટના નાદ જાણે હોય થતા કો દેવમંદિરે

એવું યાદ કરાવતું,

યા ગુંજારવ ભૃંગોના મધુમત્ત આનંદોત્સાથી ભર્યા

નિદ્રાઘેને લીન મધ્યાહનકાળના,

યા દૂર પડછંદાતું સ્તોત્ર યાત્રી સમુદ્રનું.

સ્પંદમાન હવા માંહે તરી ઘૂપ રહ્યો હતો,

મુગ્ધ કરંત સૌન્દર્ય ઓચિંતું વદને ધરી

પ્રેમી અદૃશ્યને આવ્યે હોય તેમ,

કંપમાન હતું હૈયે સુખ એક રહસ્યમયતાભર્યું,

હૃષ્ટ નિકટના હસ્ત એના નાસભાગ કરંત પાયને

પકડી શકતા 'તા ને સ્મિત એક કેરી સુન્દરતા વડે

જગ પામી પલટો શકતું હતું.

આવ્યો એક પ્રદેશે એ અશરીરી અને અદભુતતા ભર્યા,

ન 'તું નામ, ન 'તો  શબ્દ એવી ભાવતણી ઉત્કટતાતણું

નિવાસ-સ્થાન જ્યાં હતું,

પ્રત્યેક તુંગતાને ત્યાં પ્રતિ-ઉત્તર આપતી

હતી અગાધતા એક એવું એને સંવેદન થતું હતું,

મળ્યો એકાંત ખૂણો જે સૌ વિશ્વોને આશ્લેષી શકતો હતો,

સચેત ગ્રંથિ દિક્ કેરી બનેલું બિંદુ ત્યાં મળ્યું,

કાળને હૃદયે એક ઘડી શાશ્વત ત્યાં મળી.

સારા જગતનો મૌન આત્મા ત્યાં રાજતો હતો :

સત્ , સાન્નિધ્ય અને શક્તિ એક ત્યાં વસ્તી હતી,

એક પુરુષ જે વ્યષ્ટિ અને સમષ્ટિ ઉભે હતો,

ને જે પ્રકૃતિનાં મિષ્ટ ને ભયંકર સ્પંદનો

દિવ્ય વિશુદ્ધ તાલોના રૂપમાં પલટાયલાં

હતાં તેમાં રસથી રમતો હતો.

કરી એ શકતો પ્રેમ પ્રેમના બદલા વિના, 

સૌથી ખરાબને ભેટી સૌથી સારામાં એને પલટાવતો,

પૃથ્વી  ના કારમા ક્રૌર્યો કેરા ઘાવ રુઝાવતો,

સર્વાનુભવને મોદ-પ્રમોદે પલટાવતો;

જન્મના દુઃખથી પૂર્ણ માર્ગોમાં વચમાં પડી

પારણાને ઝુલાવંતો હતો વૈશ્વિક બાલના

ને નિજાનંદને હસ્તે રુદનો સૌ શમાવતો;

અનિષ્ટ વસ્તુઓને એ

જતો દોરી એમનામાં છે છૂપું તે શુભ પ્રતિ,

આર્ત્ત અસત્યને ધન્ય સુખભાવી સત્યમાં પલટાવતો;

પ્રાદુર્ભાવો દિવ્યતાના કરવામાં શક્તિ એની રહી હતી.

અનંત, સમકાલીન પ્રભુના મન સાથે એ,

પોતામાં ધારતો એક બીજને, એક અચિંતને,

બીજ શાશ્વત જેમાંથી થાય છે નવ-જાત ને

અર્ચિ જેહ મિટાવે છે મૃત્યુ મર્ત્ય વસ્તુઓમાં રહેલને.

સજાતીય થતા ત્યાં સૌ આત્મરૂપ, સમીપના,

હતી વ્યાપેલ સર્વત્ર ઈશની અંતરંગતા,

આડ અનુભવાતી ના, અંતરાય જડ ને જડસો ન 'તો,

છોટું ના પાડતું છેટું, કરતો ના ક્રાળ વિકૃત ત્યાં કશું.

ઊંડાણોમાંહ્ય આત્માના આગ એક ભાવાવેગતણી હતી,

માધુર્યનો સદાસ્થાયી સ્પર્શ એક હૈયાંને જોડતો હતો,

એક આરાધના કેરી એકીભૂત મુદાતણો

હતો સ્પંદ લયે લીન વ્યોમે અમર પ્રેમના.

સુખ અંતરનું એક વસ્તું 'તું સમસ્તમાં,

વિશ્વ સંવાદિતાઓની હતી સંવેદનશીલતા,

સત્ય, સૌન્દર્ય ને શ્રેય ને આનંદ એકરૂપ બન્યાં હતાં,

તેમની શાશ્વતી માપી જાય એવી હતી નહીં

ને હતી એ સુરક્ષિતા.

સાન્ત જીવનનું ઊંડું ઊભરાઇ જતું હાર્દ હતું તહીં;

અરૂપ એક આત્મા ત્યાં રૂપ કેરો ચૈત્ય-આત્મા બન્યો હતો.

ચિત્યરૂપ હતું ત્યાં સૌ, યા બનેલું સાવ ચિત્યાત્મતત્વનું :

આકાશ ચૈત્યનું છાતું હતું ઘેરી ચૈત્યાત્મભૂમિને તહીં.

અધ્યાત્મ ભાનથી જ્ઞાન સર્વનું હ્યાં થતું હતું:

હતો વિચાર ના કિંતુ જ્ઞાન નિકટનું હતું,

પ્રવૃત્ત એક તાદાત્મ્યે ગ્રહાતી વસ્તુઓ બધી,

સહાનુભૂતિ આત્માની હતી અન્ય આત્માઓ શું અને વળી

ચેતનાનો ચેતનાની સાથે સંસ્પર્શ ત્યાં હતો,

આત્માને આત્મ જોતો ત્યાં અંતરમ દૃષ્ટિથી,

હૈયા આગળ હૈયું ત્યાં થતું ખુલ્લું વાણીની ભીત્તિઓ વિના,

એક ઈશ પ્રકાશંતાં રૂપોમાં કોટિકોટિ કૈં

દૃષ્ટિવંતાં મનો કેરી સર્વસંમતતા હતી.

પ્રાણશક્તિ હતી ના ત્યાં કિંતુ ઓજ ભાવોત્સાહ ભર્યું હતું,

હતું એ શ્લક્ષ્ણથી શ્લક્ષ્ણ, અગાધોથી અગાધ એ,

હતું અનુભવાતું એ સૂક્ષ્મ એક અધ્યાત્મ શક્તિરૂપમાં,

ઉત્તરો ચૈત્યને ચૈત્ય દેતો ત્યાંથી સસ્પંદ બ્હાર આવતું,

ગતિ ગૂઢ હતી એની ને પ્રભાવ પ્રગાઢ કૈં,

મુક્ત, સુખી અને સાન્દ્ર ઉપાગમન આત્મનું

થતું આત્માતણી પાસે, ને હતો ના પડદો કે નિરોધ કો,

અને જો હોત ના એ તો

આવ્યાં ન હોત અસ્તિત્વે જિંદગી-પ્રેમ કોઈ દી.

હતો ના દેહ ત્યાં, કેમ કે જરૂર દેહો કેરી હતી નહીં,

સ્વયં ચૈત્યાત્મ પોતાનું હતું અમર રૂપ ત્યાં,

અને અવર ચૈત્યોનો સ્પર્શ તત્કાલ પામતો-

સમીપ, સંમુદાદાયી, ઘન સ્પર્શ સાચો અદભુતતાભર્યો. 

નિદ્રામાં જેમ કો ચાલે લસતાં સપનાં મહીં

ને એ, સભાન, જાણે છે સત્ય સ્વપ્નાંતણી રૂપકમાળનું,

તેમ જ્યાં સત્યતા પોતે પોતાની સ્વપ્નરૂપ છે

ત્યાં રાજા વસ્તુઓ કેરા આત્માથી ને તેમના રૂપથી નહીં

તેમને જાણતો હતો :

પ્રેમે એકત્વ પામેલા જેઓ દીર્ધ કાળ સાથે રહેલ હો,

તેમને જેમ હૈયાને હૈયા કેરો પ્રતિ-ઉત્તર આપવા

જરૂર શબ્દ કેરી ને સંજ્ઞાની પડતી નથી,

તેમ તે પંચભૂતોના માળખાથી મુક્ત જેઓ થયા હતા

તે જીવોની સાથે સંયોગ સાધતો

ને બધા વાણીની સંલાપ કરતો હતો.

હતાં અધ્યાત્મ-દૃશ્યો ત્યાં અલૌકિક પ્રકારનાં,

સરોવરો, ઝરાઓ ને ગિરિઓનું મનોહારિત્વ ત્યાં હતું,

હતી પ્રવાહિતા સાથે સ્થિરતા ત્યાં ચૈત્યાત્મ-અવકાશમાં,

મેદાનો ને હતી ખીણો, ને વિસ્તારો ચૈત્યાત્માના પ્રહર્ષના,

આત્માની ફૂલવાડીઓ-એવા બાગ હતાં તહીં,

દિવાસ્વપ્નતણી રંગ-છાંટવાળાં એનાં ધ્યાન હતાં તહીં.

શુદ્ધ અનંતના પ્રાણોચ્છવાસ રૂપ હવા હતી.

સુગંધી અટતી'તી કો રંગઝાંય ભર્યા આછા તુષારમાં,

જાણે કે મધુરાં સર્વે સુમનોની સુવાસ ને

રંગ મિશ્ર થઇ સ્વર્ગ-વાયુ કેરી કરતાં 'તાં વિડંબના.

આંખો નહિ, આત્માનો અનુરાગ જગાડતું

સૌન્દર્ય ત્યાં રહેતું 'તું નિરાંતે નિજ ઘમમાં,

હતું સુંદર ત્યાં સર્વ પોતાના અધિકારથી,

વાઘના વૈભવો કેરી કશી એને જરૂર પડતી નહીં.

દેવોના  દેહના જેવી બધી ત્યાં વસ્તુઓ હતી,

ચૈત્યને કરતા વસ્રસજ્જ આત્મ-પ્રતીક શી 

કેમ કે જગ ને આત્મા હતાં એક એવી કેવળ સત્યતા.

લીન બે જન્મ મધ્યેની સ્વરહીન સમાધિમાં,

રૂપો પાર્થિવ ધર્યાં 'તાં એકવાર પૃથ્વી ઉપર જેમણે

તે જીવો ત્યાં હતાં બેઠા

પ્રકાશમાન ખંડોમાં આધાત્મિક સુષુપ્તિના.

જન્મ ને મૃત્યુનાં સ્તંભસ્થાન પાર થયાં હતાં,

પ્રતીકાત્મક કર્મોનું ક્ષુદ્ર ક્ષેત્ર થયું 'તું પાર તેમનું,

થયાં 'તાં પાર સ્વર્ગો ને નરકો યે તેમના દીર્ધ માર્ગનાં;

વિશ્વના ગહનાત્મામાં તેઓ પાછા ફર્યા હતા.

ગર્ભ-સભર આરમે હવે સર્વ સંગૃહીત થયું હતું :

પરિવર્તન નિદ્રાનું હતાં પામ્યાં વ્યક્તિ-પ્રકૃતિ બેઉ યે.

સમાધિસ્થ અવસ્થામાં તે પોતાનાં સ્વરૂપો ભૂતકાળનાં

એકત્ર કરતા હતા,

પૃષ્ઠસ્થ સ્મૃતિની એક પૂર્વદર્શી ચિંતનમગ્નતામહીં,

-આગાહી આપતી 'તી જે નવા વ્યક્તિસ્વરૂપની,-

આગામી ભાવિના માર્ગ કેરા તેઓ નકશા દોરતા હતા :

હતા વારસદારો તે પોતાના ભૂતકાળના,

પોતાના ભાવિની શોધ માટે નીકળનાર ને

પોતે પસંદ કીધેલા ભાગ્યના મતદાર એ,

વાટ જોતા હતા તેઓ સાહસાર્થે નવીન જિંદગીતણા.

દુનિયાઓ ડૂલ થાય ત્યારે યે જે રહે પુરુષ અસ્તિત્વમાં,

હમેશાં એકનો એક છતાં રૂપોમહીં ઘણાં

ઓળખાયો જતો ના જે મન દ્વારા બહારના,

અજાણ્યા મુલકોમાં જે અજાણ્યાં નામ ધારતો,

પૃથ્વીના જીર્ણ પાને એ આંકે છે કાળને ક્રમે

પોતાના ગુપ્ત આત્માનું સ્વરૂપ વૃદ્ધિ પામતું,

ને આત્મા જાણતો 'તો જે, તેને શીખી લેતો અનુભવે કરી,

ને શીખ્યા કરતો આમ

જ્યાં સુધી સત્ય પોતાનું જીવમાન જોઈ એ શકતો નહીં

ને પ્રત્યક્ષ પ્રભુને કરી શકે.

એક વાર ફરી ભેટો તેમને કરવો પડે

જન્મ કેરા સમસ્યારૂપ ખેલનો,

ચૈત્યાત્માના હર્ષના ને શોક કેરા પ્રયોગનો,

અંધ કાર્ય ઉજાળંતા વિચારનો

અને આવેગનો ભેટો કરવો પડતો ફરી,

આંતર ગતિઓમાં ને બાહ્ય દૃશ્યોમહીં થઇ

વસ્તુઓનાં રૂપ પાર આત્મ પ્રત્યે યાત્રાઓ કરતા રહી

માર્ગોએ ઘટનાઓના સાહસો કરવાં પડે.

સૃષ્ટિના કેન્દ્રમાં આવ્યો હતો અશ્વપતિ હવે.

અવસ્થાથી અવસ્થામાં જીવ ભટકતો રહી

નિજારંભતણા સ્થાન કેરી પ્રાપ્ત કરે નીરવતા અહીં

વિશ્વના ચૈત્ય આત્માના રૂપવર્જિત ઓજસે,

નિશ્ચલ સ્થિરતામાં ને ચિંતનાએ ભર્યા ઉત્કટ ભાવમાં.

સર્જાયું હોય છે જે સૌ ને ફરીથી હોય છે અન્યથા થયું

તેને એકત્મની દૃષ્ટિ શાંત ને આગ્રહે ભરી

અનિવાર્યપણે પાછું રચે છે ને એ નવેસર જીવતું :

થોડા વખતને માટે શક્તિઓ, જીવનો અને

સત્ત્વો ને ભાવનાઓ સૌ લેવાયે છે પાછાં નિ:સ્પંદતામહીં;

ત્યાં પોતાના હેતુને ને વૃત્તિઓના પ્રવાહને

તેઓ ઢાળે ફરીથી નવ રૂપમાં,

નવે ઢાળે ઢાળીને સ્વ સ્વભાવને

નવે ઘાટે ઘડે છે એહને ફરી.

હમેશાં બદલાયે એ અને વૃદ્ધિ પામે છે બદલાઈને,

ને પસાર કરી તેઓ સફળ સ્થિતિ મૃત્યુની

ને પુનર્ઘટનાકારી લાંબી નીંદરની પછી

વૈશ્વિક કાળમાં કાર્ય તેમનું ના પૂર્ણ થાય તહીં સુધી

દેવો કેરી પ્રક્રિયામાં લે સંભાળી પોતાના સ્સ્થાનને ફરી.

જગતોનો હતો નિર્માણ-ખંડ હ્યાં.

કર્મ ને કર્મની વચ્ચે ગાળો એક રહ્યો હતો,

સ્વપ્ન ને સ્વપ્નની વચ્ચે, સ્વપ્નની ને જાગતા સ્વપ્નની વચે

હ્તો વિરોધ દેતો જે નથી શક્તિ કરવા ને થવાતણી.

વિરાજતા હતા પાર પ્રદેશો સુખશાંતિના

પ્રભા, આશા અને પ્રેમ કેરાં જન્મસ્થાનો નીરવતા ભર્યાં,

સ્વર્ગીય સંમુદા કેરાં ને વિશ્રાંતિતણાં એ પારણાં હતાં.

સૃષ્ટિ કેરા અવાજોના ગાઢ ધારણની મહીં

શાશ્વત પળનું ભાન જાગ્યું અશ્વપતિ મહીં;

એના જ્ઞાનથકી વાઘા સરી ઇન્દ્રિયના પડયા,

વિના વિચાર કે શબ્દ જાણતું એ થયું એકાત્મતાવડે,

નિજ આવરણોમાંથી મુક્ત એનો આત્મા જોતો સ્વરૂપને,

સરી જીવનની રેખા પડી આત્મ કેરી અનંતતાથકી.

શુદ્ધ અંત:સ્થ જ્યોતિના

માર્ગે માર્ગે મહાભવ્ય સાન્નિધ્યો મધ્ય એકલો

અનામી દેવતાઓની નિરીક્ષંતાં નેત્રની દૃષ્ટિની તળે

આત્મા એનો ચલ્યો આગે એક એવા સચેત શક્તિરૂપમાં

હરહંમેશ આરંભ પામતા અંતની પ્રતિ,

મૂકભાવી અને શાંત નિ:સ્પંદ સ્થિતિમાં થઇ,

માનુષી ને દિવ્ય સર્વે વસ્તુઓના ઉદભવસ્થાનની કને.

સ્વ ઓજસ્વી એકતાની અવસ્થામાં અવસ્થિતા

મૃત્યુમુક્ત એક-સ્વરૂપમાં-બેનાં

એને દર્શન ત્યાં થયાં,

એક્સ્વરૂપ આત્મા બે સમાશ્લિષ્ટ શરીરમાં,

બે સમાયુક્ત આત્માઓ એક્સત્તા ચલાવતા,

ઊંડા સર્જક આનંદે આસીન આત્મલીન ત્યાં,

જંગમ જગને ટેકો આપતો 'તો આનંદલય એમનો.

એમના પૃષ્ઠભાગે ત્યાં પ્રાત:સંધ્યા કેરા આછા ઉજાશમાં

હતી એક ઉપસ્થિતા

અજ્ઞાતમાંહ્યથી જેણે પ્રકટાવી આણ્યાં 'તાં એમને અહીં.

શોધતા જીવની જુએ છે એ હમેશાં છદ્મમાં રહી;

અપ્રાપ્ય શ્રેષ્ટ શૃંગોની ચોકિયાત બનેલ એ

યાત્રીને જાય છે દોરી અણદૃષ્ટ પથો પરે,

એક-કેવલની પાસે જતો માર્ગ કઠોર જે

તેની રક્ષા કરંત એ.

આરંભે દૂર પ્હોંચેલી પ્રત્યેક ભૂમિકાતણા

નિજ શક્તિવડે વ્યાપ્ત કરીને સૂર્ય વિશ્વના,

કરે એ રાજય પ્રેરંતી કાર્ય બહુલ એહનાં,

વિચારી કાઢતી એના દૃશ્ય કેરા પ્રતીકને.

એમને સહુને માથે છે ખડી એ સૌને આધાર આપતી,

સર્વ સમર્થ ને એકમાત્ર દેવી સર્વદા અવગુંઠિતા,

ને એનું ન કળ્યું જાતું મુખાવરણ છે જગત્;

યુગો છે પગલાં એનાં પદસંચારકાળનાં,

બનાવો તેમના એના વિચારોનું સ્વરૂપ છે,

ને સારી સૃષ્ટિ છે એનું કાર્ય અંત ન પામતું.

આત્મા એનો બનાવાયો હતો પાત્ર દેવીનો નિજ શક્તિનું;

અગાધ નિજ સંકલ્પ કેરા ભાવોદ્રેકમાં મૂકતા ધરી

અંજલિ પ્રાર્થના કેરી નિજ એણે પ્રસારી દેવતા પ્રતિ.

હૈયું રાજાતણું પામ્યું સર્વથી શ્રેષ્ઠ ઉત્તર.

ફેંકી જગત દેવાયાં હોય તેમ થયો સંકેત એક, ને

દેવીનાં દીપ્ત  વસ્ત્રોની રહસ્યમયતા થકી

હાથ એક થયો ઊંચો અને એણે અડધો અળગો કર્યો

પટ શાશ્વત કાળનો.

પ્રકાશ એક દેખાયો સ્પંદહીન અનશ્વર.

સમસ્યા શી હતી આંખો દેવી કેરી હરતી મુગ્ધ ચિત્તને,

વિશાળાં ને વિભાસ્વંત ઊંડાણો એમનાં હતાં,

તે એક મુખની ગૂઢ રેખા પ્રત્યે એને આકર્ષતાં હતાં.

દુરારાધ્ય પ્રભાથી ને સંમુદાથી એની આભો બનેલ એ,

એના અસીમ આત્માનો અણુ પોતે,

મધુ ને વિધુતે તે એની શક્તિ કેરી પરાધીન બની જઈ

પરમાનંદના એના મહાસિંધુતટો પ્રતિ

ઉછાળાઈ રહ્યો હતો,

સુવર્ણ મદિરા ઘેરી પીને મત્તપ્રમત્ત એ,

નિ:સ્પંદતા નિજાત્માની વિદારાતાં ભક્તિ ને આસ્પુહાતણો

પોકાર એક પાડતો,

શરણાગતિમાં એનું મન નિ:સીમ અર્પતો,

નિજ નીરવ હૈયાનું સમર્પણ કરી દઈ

સાષ્ટાંગપાતમાં ભાન ભૂલી એને ચરણે એ ઢળી પડયો.